28.01.2014 r.

Odwrotna strona medalu

ROZUM I SIŁA

Nowy, 2014 rok będzie miał zna­czenie dla warunków działania i perspektyw spółdzielczości w Polsce na kilkanaście lat. Przede wszyst­kim wskutek ustawy - lub pakietu ustaw jakie powstaną w sejmowej Komisji Nad­zwyczajnej. O kształt tych ustaw - życzli­wych dla spółdzielczości i sprzyjających rozwojowi, lub też pisanych z niechęci do naszego ruchu - toczyć się będzie legisla­cyjny bój, aż do ogłoszenia ich w Dzien­niku Ustaw.

W polityce jest tak, że respektuje się silne podmioty, środowiska i struktury oraz stojące za nimi zaplecze polityczne, społeczne i wszelkie inne. Lub - pochyla się nad losem ludzi słabych ekonomicz­nie czy wręcz wykluczonych, których trzeba wspierać bo nie dadzą sobie rady, a żadne państwo nie szczyci się swoimi nędzarzami.

'Spółdzielczość jest gdzieś pośrodku, . ma wielu przyjaciół, którzy jednak chęt­niej deklarują dla nas werbalne popar­cie, niż chcą lub mogą przeforsować odpowiednie dla spółdzielczości rozwią­zania prawne. Zostaje więc to robić, co dla dobrego prawa wspólnie robimy w środowisku w ostatnich latach. I uświa­damiać legislatorom, że spółdzielczość to znaczący sektor gospodarczy i usług społecznych. Podcięcie spółdzielczości odbije się negatywnie na: wzroście bez­robocia, mieszkalnictwie, zatrudnieniu inwalidów, wyżywieniu narodu i ograni­czy jeszcze bardziej niewielki już obszar kapitału i majątku czysto polskiego.

Obrona spółdzielczości wymaga za­tem rozumu w argumentacji oraz pre­zentacji siły ekonomicznej i społecznej w służbie narodu, by użyć haseł patriotów starszego pokolenia. Przejrzyjmy więc na początku roku, po świątecznym od­dechu od spraw zasadniczych, potencjał spółdzielczy z którym ruch nasz startuje w 2014 roku. Skorzystamy w tym celu z prezentacji dr Iwony Drozd-Jaśniewicz, „Społeczny wymiar działalności spół­dzielni" przygotowanej na podstawie badań ankietowych zorganizowanych przy udziale Krajowej Rady Spółdziel­czej i Głównego Urzędu Statystycznego. Prezentacja podaje stan aktualny na lata 2011-2013.

Spośród 8478 spółdzielni kilkunastu branż działających w kraju, na ankietę odpowiedziało blisko 40% /dokładnie 39,31 z czego najwięcej w Społem i Ban­kach Spółdzielczych -
50-60%. 40-50% istniejących spółdzielni odpowiedziało na ankietę w Gminnych Spółdzielniach „SCh", Spółdzielniach  inwalidów i nie­widomych oraz mleczarskich. 30-40% wśród Spółdzielni pracy, Mieszkanio­wych, RSP i kilku Innych, 20 do 30% w Spółdzielniach Kolek Rolniczych i Ce­pelii.

Biorąc w niewielkich zaokrągleniach liczbowych, spółdzielnie w kraju zrzesza­ją 7 mln
700 tys. członków. Najwięcej, blisko połowę ogółu (49%) zrzeszają spół­dzielnie mieszkaniowe - 3,8 mln. Spół­dzielcze Kasy Oszczędnościowo-Kredytowe mają 2,4 min członków czyli 31% ogółu. Banki Spółdzielcze to blisko 1,1 mln członków (14%), Spółdzielnie Mle­czarskie
138 tys.  (1,7%), GS ,;SCh" 105 tys. PSS Społem 67,7 tys. SKR 23, 16tys, Spółdzielnie Pracy blisko 20 tys. RSP 16,5 tys. Spółdzielnie Inwalidów 14,5 tys. Sp. Ogrodniczo-Pszczelarskie
3 tys.

Spółdzielczość dostarcza 1% Pro­duktu Krajowego Brutto, ale nie­słuszne w obecnej gospodarce jest wylewanie nad tym łez. Mogłoby być więcej, gdyby nie uderzenie spec-ustawą w spółdzielczość w 1990 r. i następne po­nad już 20 lat deprecjonowania jej znaczenia, zasad funkcjonowania i wyników. Czyli, jak ktoś powiedział, obrzydzania spółdzielczości ludziom, a to pochodzi z decyzyjnych poziomów.

Jednocześnie nikogo z oburzonych spółdzielczością nie razi, że do l procen­ta PKB sporo jeszcze brakuje produkcji farmaceutycznej o której jesteśmy in­formowani z reklam jako
o potędze. Na zbliżonym do 1% PKB poziomie działa przemysł stoczniowy, niewiele większym -         górnictwo węglowe a tego surowca ma starczyć do 2035 roku i kilka innych daw­niejszych potęg.

Bardziej widoczna jest spółdzielczość w zatrudnieniu - 3% ogółu pracowników w sektorze prywatnym, dominującym w kraju. I kilka danych o strukturze spół­dzielczego zatrudnienia.

•  179 560 stanowią kobiety tj. ponad 59% wszystkich zatrudnionych, przy wskaź­niku w całej gospodarce - 48,8%.

• Osób niepełnosprawnych sektor spółdzielczy zatrudnia 53 720 osób - 17,8% wszystkich zatrudnionych. Odsetek niepełnosprawnych zatrudnionych  we  wszystkich   sektorach gospodarki narodowej w 2011 r. wy­niósł 3,64%. Struktura wiekowa spółdzielców:

• 52% stanowią osoby w wieku produk­cyjnym niemobilnym, co dotyczy ko­biet w wieku
  45-49 lat oraz mężczyzn w wieku 45-64 lata;
• 41% stanowią osoby w wieku produk­cyjnym mobilnym (18-44);
• 4,0% osoby w wieku emerytalnym (ko­biety powyżej 59, mężczyźni powyżej 64);
• 1,0% - młodociani.

Można powiedzieć, że spółdziel­czość dając 3% zatrudnienia w gospodarce narodowej - jest znaczącym partnerem na rynku pracy. W sytuacji, gdy decydenci gospodarczy wstrzymują oddech gdy bezrobocie wzra­sta np. z 12,6 do 12,8%, a cieszą się gdy spada z 13,3 do 13,1%, blisko 302 tys. pracujących spółdzielców jest znaczącym partnerem stabilizującym zatrudnienie.

Spółdzielcy wychodzą też naprze­ciw rządowym programom pracy w wie­ku 50+
i późniejszego przechodzeniu na emeryturę. Nie walczą na ulicy pod Sejmem
z wydłużeniem do 67 lat wieku emerytalnego, a sami do niego nierzadko pracują. Są w tej postawie sojusznikami Rządu, to oczywiste.

Spółdzielcy także uczą się i edukują na szkoleniach, kursach i prezentacjach dofinansowanych ze środków unijnych. Poznają na szkoleniach rolę i zadania rad nadzorczych w spółdzielniach, zasa­dy a przede wszystkim niełatwe aspekty prawne funkcjonowania przedsiębior­stwa spółdzielczego: prawo spółdzielcze, obowiązki organów spółdzielni, analiza i przyjmowanie sprawozdań finansowych.

Wsłuchując się w komunikaty z po­wstawania nowej ustawy spółdzielczej, okazujmy też dumę z przydatności sek­tora spółdzielczego w gospodarce naro­dowej i obsłudze potrzeb społecznych. Z pewnością tym razem zamachu na spółdzielczość nie dałoby się już prze­prowadzić kruczkiem prawnym, jak ze spółdzielniami pracy i spółkami; wszyscy wszystkim patrzą w procesie legislacyj­nym na ręce. Przyjęcie ustawy to proces wielopiętrowy i na każdym jego etapie spółdzielczość w 2014 r. będzie dawać swój głos.

Zebrał i skomentował: OBSERWATOR

Ps. Autor jest redaktorem naczelnym „Kuriera Spółdzielczego”.