21.01.2014 r

OSUSZANIE I ODGRZYBIANIE BUDYNKÓW ORAZ ICH WNĘTRZ

Wilgoć w budynkach oznacza zawsze wiele problemów, szkodzi murom i zdrowiu mieszkańców. I chociaż w naszych spółdzielczych budynkach występuje w minimalnym zakresie, to warto wiedzieć – Jak jej zapobiegać? Jak walczyć z towarzyszącymi jej grzybami czy pleśniami? Oto krótki przewodnik.

Wilgoć utrzymująca się w budynkach niesie za sobą wymierne straty ma­terialne na skutek procesów degra­dujących przegrody budowlane i mienie, a także zwiększa koszty ogrzewania i szkodzi zdrowiu.

Dlaczego woda jest groźna dla budynku?

Woda niszczy materiał budowlany. Zawilgocony, traci właściwości  izolacyjne, co prowadzi  do zwiększenia strat ciepła w budynku. Płyty gipsowo-kartonowe, tynki. i podkłady gipsowe pod wpływem wilgo­ci zmniejszają wytrzyrnałość  mechaniczną. Wraz z wodą wnikają w ścianę sole, które powodują powstanie  na jej powierzchni plam i wykwitów. woda inicjuje też korozją biologiczną – na zewnątrz  zawilgoconego budynku mogą się pojawiać mchy, porosty _:i glony, a w pomieszczeniach grzyby domo­we, grzyby pleśniowe, bakterie
i insekty.

Najpierw trafna diagnoza

Zawilgocenie  przegród  budowlanych   w   pomieszczeniach  wynika   z   działania różnych czynników eksploatacyjnych  i  uwarunkowań naturalnych, np. zmian hydrogeologicznych (podwyższenia  poziomu  gruntu,  wahania   poziomu   lustra  wód  powierzchniowych itp.),  złej hydroizolacji  lub jej uszkodzeń inicjujących kapilarne  podciąganie wilgoci, kondensacji pary wodnej  na  wbudowanych  w  mury elementach  instalacji  c.o . lub  wod-kan,  a  także wszelkich  zaniedbań   i  błędów  popełnionych  przy  remontach  (np. wadliwie wykonanych izolacji cieplnych,  uszkodzeń  pokryć  dachowych, braku odwodniania, niesprawnego drenażu). Zawilgocenia mogą też  pochodzić z uszkodzeń instalacji   wod-kan, braku należytej wentylacji, złego  użytkowania    pomieszczeń   i   wreszcie   źle   wykonanych   prac   remontowych oraz czynników  losowych;  powodzi,  gwałtownych  opadów  atmosferycznych (w szczególności podtopień) oraz awarii  instalacji wodociągowych.
Na podstawie oględzin można szybko  ustalić   źródła  wilgoci. Zacieki  oraz  ich  natężenie  wskazują   newralgiczne  .punkty.  Typowe    wilgotne  miejsca  to  partie  szczytowe  ścian
w  połączeniach  z  sufitami,  strefy  mostków termicznych, pomieszczenia „mokre" (kuchnie
i  łazienki), piwnice   i pomieszczenia podziemne (np. parkingi i  garaże). Na tej podstawie można bezbłędnie wskazać przyczyny i podjąć wła­ściwe działania.
O dość znacznym stanie zaawansowania zawilgocenia świadczy korozja muru, obja­wiająca się murszejącymi i odpadającymi tyn­kami, kruszeniem zaprawy, pękaniem cegieł, wykwitami solnymi i zapachem stęchlizny.

Jak usunąć wilgoć?

Przy usuwaniu wilgoci z murów korzysta się z metod naturalnych bądź sztucznych  inwazyjnych i bezinwazyjnych. Metody sztuczne są efektywniejsze od naturalnych,  ze względu na szybsze tempo osuszania oraz jego skuteczność. Dzięki odtwarzaniu izolacji poziomej i odcięciu kapilarnej migracji wilgoci z  podłoża wzwyż, umożliwiają jej sukcesyw­ne odparowywanie, rozpoczynając procesy schnięcia od najwyżej położonych partii muru.  
W metodach inwazyjnych korzysta się głównie  z technik mechanicznego podcinania murów oraz iniekcji.  Metody nieinwazyjne to przede wszystkim osuszanie gorącym powietrzem, a ponadto techniki absorpcyjne, kondensacyj­ne, elektroosmotyczne, mikrofalowe i promie­niowanie elektromagnetyczne. Wybór i ocenę skuteczności każdej z nich powinni przeprowa­dzać specjaliści, ponieważ istotą powodzenia przedsięwzięcia zawsze  pozostanie precyzyjny
i staranny dobór optymalnego zakresu prac oraz sposobów osuszania, izolacji przeciwwilgociowej i przeciwwodnej oraz jej renowacji.

Walka  z  pleśniami i  zagrzybieniem

Zagrzybienie  wewnątrz  budynku  to  uciążliwy  problem,  zależny  od  stanu   wilgotności
i  temperatury  pomieszczenia,  umiejscowienia tzw. punktu  rosy   w   ścianie  oraz   tempa procesów  wymiany powietrza. Za rozwój grzybów  i  pleśni  w  pomieszczeniach  mogą  być odpo­wiedzialne m.in.: zbyt szczelne okna i drzwi, szczelne zabudowy wnęk, znaczna emisja pary wodnej spowodowana np. suszeniem prania, niedogrzewanie wnętrz, przemarzające ściany, brak wentylacji,  w  tym  wszelkie  ograniczenia  dostępu  powietrza  do nadmiernie zawilgoco­nych pomieszczeń,   a  także  strefy bezruchu powietrza, takie jak np.  niewielkie przestrzenie między ścianami  a  stojącymi blisko nich sza­fami,  przylegające do ścian kilimy,  tapety,  bo­azerie. Względna   wilgotność   powietrza   poniżej   70%   ogranicza  możliwość  rozwoju  mykoflory,   
a powyżej 85% - wyraźnie jej sprzyja.
Grzyby  pleśniowe  (pleśń  lub  grzyby-pleśnie)  najczęściej kolonizują powierzchnie tynków, tapet, powłok  malarskich oraz pozostających w ich bliskim sąsiedztwie przedmiotów i mie­nia pochodzenia   organicznego   (np.  ścianek  me­bli,  ubrań,  bibelotów,  obrazów).  Rozwijają   się wszędzie tam, gdzie znajdą właściwy poziom wilgotności, odpowiednią temperaturę i po­karm organiczny (głównie osiadający się kurz, kondensujące tłuszcze, organiczne podłoża). Ich rozwój wspomaga    obecność    plastikowych   okien,   superszczelnych   drzwi,   niezliczonych   od­mian organicznych farb, klejów   i   tapet. W  od­różnieniu od grzybów domowych ich obecność  mało szkodzi  elementom  konstrukcji  budynku,   w   którym egzystują.  Obie kategorie grzybów we wszystkich  fazach  rozwoju  permanentnie uwalniają  do  atmosfery  pomieszczeń   toksycz­ne
i kancerogenne zarodniki.
Grzyby domowe mogą w niedługim czasie doprowadzić do znacznych uszkodzeń ele­mentów drewnianych i drewnopochodnych. Szczególnie łatwo porażają elementy drewnia­ne. Przy dużej skali ich występowania w walce  z  nimi  najczęściej  konieczna  jest  ekspertyza  mykologiczno-budowlana,  sporządzona  przez  uprawnionych  inżynierów-mykologów. Określi  ona  rozmiar porażenia, zakres koniecznych napraw i sposób ich przeprowadzenia.

Usuwanie pleśni i zagrzybień

Po usunięciu przyczyn zawilgoceń należy ściśle stosować się do wszelkich zaleceń
technologicznych, wynikających z ekspertyz mykologicznych, w tym - przestrzegać uwarunkowań stosowania preparatów biobójczych zapisanych na ich kartach technicznych. Prace
powinny być wykonywane w dobrze przewie­trzonym pomieszczeniu. Prowadzenie takich
prac winno mieć na względzie powstrzymanie rozprzestrzeniania się zarodników grzybów
we wdychanym powietrzu. Ponieważ są to preparaty toksyczne, przy ich wykorzystaniu
należy zachowywać odpowiednie wymogi bhp (stosowanie ochronnych okularów, rękawic,
masek).

Zarząd ŻSM

Ps. W tekście wykorzystano materiały z miesięcznika „Administrator”.