05.05.2018 r.
„WODA OSIEROCONA” W ROZLICZENIACH Z MIESZKAŃCAMI
Woda niebilansująca się w rozliczeniach, pomiędzy wskazaniami wodomierza budynkowego a sumą wskazań wodomierzy lokalowych nazywana jest potocznie „wodą osieroconą”. Jej nadmiar tworzy się w instalacji wewnętrznej budynku na skutek różnych przyczyn. Jego ilości nie da się przypisać do żadnego z lokali oddzielnie i jest ona przypisywana solidarnie wszystkim lokalom. Chcemy niniejszym przybliżyć czytelnikowi przyczyny powstawania wody osieroconej.
WŻyrardowskiej Spółdzielni Mieszkaniowej walkę o niski poziom tego zjawiska podjęliśmy wiele lat temu, kiedy na początku lat 90-tych ubiegłego wieku rozpoczęliśmy montaż wodomierzy lokalowych. Wcześniej wszystko rozliczano w systemie ryczałtowym.
My instalowaliśmy dostępne na rynku wodomierze, mieszkańcy indywidualnie zdobywali na bazarach tańsze wodomierze – chińskie lub rosyjskie i instalowali je w swoich lokalach. Mieliśmy przez wiele lat „mieszankę” wielu typów wodomierzy, stosowanie których stawiało pod znakiem zapytania dokładność rozliczeń.
Tymczasem pierwsza zasada dokładnego rozliczania brzmi:
- należy zadbać aby dokładność wszystkich wodomierzy zamontowanych w budynkach była taka sama i bazowała na identycznych zestawach montażowych, które są dobrze dobrane do występujących przepływów wody.
W przypadku przewymiarowania wodomierza może dojść do braku pomiaru pewnej grupy przepływów. Chodzi tutaj przede wszystkim o przepływy o niewielkich wartościach. Wtedy część przepływów może nie być mierzona, co przyczyni się do powstania strat w bilansie.
Ważna jest przy tym ciągła sprawność techniczna wodomierzy. Dlatego podlegają one w okresach 5-cio letnich, ocenie legalizacyjnej przy czym najczęściej są wymieniane na nowe.
----------------------
Zamknięciem systemu pomiarowego w budynku jest wodomierz główny, który jest instalowany i wykorzystywany przez przedsiębiorstwo wodociągowe (u nas P.G.K.). Wodomierze te też muszą być poddawane prawnej kontroli metrologicznej.
Przed jego instalacją ważny jest wybór typu i określonych parametrów wodomierza głównego, który musi uwzględniać wielkość przepływu wody, jej ciśnienie w strumieniu zasilającym oraz poziom zanieczyszczeń w wodzie.
Ponadto wodomierz główny ma „swoją” pozycję montażową, która wpływać może na straty ciśnienia oraz powinien mieć odpowiednią wielkość w stosunku do mierzonego strumienia wody. Złe dobranie parametrów wodomierza stwarza określone problemy.
Np. niedowymiarowanie wodomierza może spowodować przyspieszoną eksploatację mechanizmów wewnętrznych i niekorzystnie wpływać na bilans mierzonej wody.
Natomiast przewymiarowanie wodomierza (dopuszczenie do dużego strumienia wody), może zmniejszyć dokładność pomiaru w dolnych zakresach przepływów wody.
-------------------
Różnice we wskazaniach pomiędzy wodomierzem głównym a sumą wskazań wodomierzy indywidualnych wynikają z wielu przyczyn, którymi są:
- niska dokładność wskazań przyrządów,
- zjawisko niewykrywania przez wodomierze małych przepływów, których sumę wykryją wodomierze główne,
- ingerencje z zewnątrz w wodomierz i inne próby manipulacji ze strony użytkowników lokalu,
- niski poziom jakości wody oraz zanieczyszczenia, które odkładają się na elementach mechanicznych wodomierza (co zaniża wynik pomiarów),
- uderzenia hydrauliczne, powstałe poprzez chwilowe zapowietrzenie instalacji oraz nieszczelności w elementach wodociągu, także wpływają na dokładność pomiarów,
- wodomierze powinny być montowane zgodnie z zaleceniami producenta, zaś odcinki instalacji przed wodomierzami nie mogą być zbyt krótkie,
- różnice we wskazaniach między wodomierzem głównym a wodomierzami lokalowymi wynikają z zaokrąglenia wyników do pełnych metrów sześciennych, na co należy zwrócić szczególną uwagę, gdy pobór jest zbyt mały,
- trzeba pamiętać także o tzw. „przebiciu” wody zimnej i ciepłej występującym w bateriach mieszalnikowych. W takich instalacjach powinny być sprawne zawory zwrotne na przewodach ciepłej wody,
- różnice we wskazaniach występują też, gdy nie ma zdalnego odczytu, a lokatorzy nie udostępniają liczników i są rozliczani przez tzw. ryczałt. Ważne jest by jednocześnie odczytywać wodomierze indywidualne i wodomierz główny.
I to są główne powody, że stale występuje w rozliczeniach różnica tzw. wody osieroconej.
--------------------
U nas w ŻSM, obok wodomierzy jednolitych konstrukcyjnie i sprawnych – bo wymienianych w okresach 5-letnich, zastosowaliśmy rozwiązanie z nakładką odczytową na wodomierzu. Pozwala to na jednoczesny w skali budynku odczyt na wszystkich wodomierzach, w tym: na głównym – będącym w gestii Dostawcy.
Wyniki jakie uzyskujemy w ostatnich latach (2,5 proc. w 2016 r. i 3,9 proc. w 2017 r.) pokazują, że utrzymujemy zjawisko „wody osieroconej” na bardzo przyzwoitym poziomie.
W skali kraju przedział przyzwoitości to 5 ÷ 10 proc.)
Będziemy nadal zabiegali o to by poziom ten był stale obniżany. Niezbędne jest tu ścisłe współdziałanie z Dostawcą i jego wola do modernizacji całego zestawu wodomierzy głównych jakie ma zainstalowane w naszych budynkach.
Zarząd ŻSM